Con người thống trị địa cầu nhờ sự tiến hóa của trí thông minh qua quá trình dài hàng triệu năm. Nhờ trí thông minh con người đã phát minh ra công cụ sản xuất, ngôn ngữ, chữ viết, hình vẽ,... nhưng phải đến khi nhà tâm lý học Alfred Binet được Bộ giáo dục Pháp giao nhiệm vụ xác định những học sinh có dấu hiệu cần hỗ trợ đào tạo thì bài kiểm tra chỉ số IQ đầu tiên mới thực sự ra đời. Mặc dù bài kiểm tra này còn có những hạn chế và vấp phải những ý kiến trái chiều nhưng đây vẫn là thước đo trí tuệ chuẩn xác nhất của con người tính tới thời điểm hiện tại. Bài kiểm tra của Alfred Binet đã nổi tiếng trên toàn thế giới và được biết đến như một thước đo để xác định các loại trí tuệ phong phú của con người.
<<<Có thể bạn chưa biết>>>Thang điểm chỉ số IQ là gì?

I. Lịch sử hình thành bài kiểm tra chỉ số IQ

Trong những năm đầu thập niên 1900, Bộ giáo dục Pháp đã kiến nghị nhà tâm lý học Alfred Binet đưa ra một giải pháp tiên tiến nhất để xác định những học sinh đang gặp khó khăn trong quá trình học tập tại các trường học đồng thời yêu cầu chính phủ thông qua đạo luật yêu cầu tất cả mọi trẻ em công dân Pháp đều được đến trường, vì vậy điều quan trọng nhất hiện tại là tìm ra phương pháp để xác định những học sinh đang cần hỗ trợ giáo dục.

Alfred Binet và người đồng nghiệp kỳ cựu của ông, Theodore Simon, bắt tay nhau phát triển các câu hỏi tập trung vào các lĩnh vực chưa từng được đề cập trong trường học, chẳng hạn như các câu hỏi rèn luyện khả năng tập trung, sự chú ý, trí nhớ và kỹ năng giải quyết vấn đề trong thời gian ngắn nhất. Khi thu thập được kết quả từ những câu hỏi này, Alfred Binet bắt đầu tổng hợp những câu hỏi đóng vai trò quyết định cho việc dự báo thành công trong tương lai của các học sinh đang mắc phải những vấn đề trong việc tiếp thu kiến thức tại trường học.

Khi sử dụng hệ thống câu hỏi mới này, Alfred Binet cùng Theodore Simon đã dễ dàng nhận ra một số học sinh đã cực kỳ xuất sắc khi có thể trả lời các câu hỏi nâng cao mà những học sinh đồng trang lứa không thể trả lời được. Dựa trên các nghiên cứu về dạng bài kiểm tra mới này, Binet đã đề xuất khái niệm với về độ tuổi thực hiện bài kiểm tra và các khung điểm tùy vào trí tuệ của mỗi học sinh.

II. Bài kiểm tra chỉ số IQ đầu tiên

Bài kiểm tra chỉ số IQ đầu tiên này được gọi là thang đo Binet-Simon, đây chính là nền tảng chuẩn mực nhất cho các bài kiểm tra trí thông minh đang được sử dụng ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, từ khi bắt đầu nghiên cứu về phương pháp kiểm tra trí thông minh mới này, Binet đã tuyên bố rằng công cụ đo này chỉ được sử dụng để đo lường mức độ thông minh trong một phạm vi tiêu chuẩn chứ không phải là công cụ để đo lường tất cả mọi loại trí thông minh còn lại của con người như: trí thông minh giao tiếp, trí thông minh xã hội, trí thông minh sáng tạo,...

Các con số thống kê đến từ quá trình nghiên cứu ra công cụ đo lường của Alfred Binet và Theodore Simon được các chuyên gia tâm lý trên thế giới sử dụng để xác định tâm lý theo độ tuổi, mối liên hệ giữa trí tuệ trẻ em và bố mẹ, sự ảnh hưởng của môi trường giáo dục đến các học sinh từ cấp tiểu học đến trung học,...

Nhà tâm lý học Alfred Binet đã nhấn mạnh những hạn chế của bài kiểm tra về trí thông minh đầu tiên này là một khái niệm hẹp với một con số duy nhất trong hàng trăm ngàn câu hỏi chưa được giải đáp về trí tuệ con người. Ông và đồng nghiệp của mình tiếp tục phát triển các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng của mỗi học sinh, thống kê sự thay đổi của kết quả theo thời gian, hoàn cảnh gia đình, cơ sở giáo dục tại thời điểm thực hiện bài kiểm tra.

III. Thang đo chỉ số IQ Stanford-Binet

Sau khi thang đo Binet-Simon được Bộ giáo dục Pháp phổ biến rộng rãi toàn quốc, nó tiếp tục được các chuyên gia tâm lý đưa đến Hoa Kỳ, phương pháp này đã nhận được rất nhiều quan tâm đến từ các chuyên gia giáo dục, chuyên gia tâm lý đầu ngành. Nhà tâm lý học của Đại học Stanford, Lewis Terman đã tiến hành trải nghiệm bài kiểm tra của Alfred Binet và tiếp tục chuẩn hóa bằng đối tượng tham gia kiểm tra người Mỹ. Tại những thử nghiệm hoàn toàn mới này, Lewis Terman quyết định công bố lần đầu tiên tại Hoa Kỳ vào năm 1916, với một tên gọi mới là Thang đo chỉ số IQ Stanford-Binet và nó đã sớm trở thành thử nghiệm về trí thông minh tiêu chuẩn được chính phủ Mỹ xác nhận.

Bài kiểm tra Stanford-Binet quyết định sử dụng một kết quả cuối cùng và duy nhất, được gọi là chỉ số IQ, đây là điểm số của những người tham gia bài kiểm tra về trí thông minh chuẩn hóa này. Bài kiểm tra trí thông minh Stanford-Binet đã sử dụng một số duy nhất, được gọi là chỉ số thông minh (hay IQ), để thể hiện điểm số của một cá nhân trong bài kiểm tra. Điểm kiểm tra IQ được tính bằng cách chia Mental Age của người kiểm tra cho độ tuổi thực tế của học sinh thực hiện bài kiểm tra và sau đó nhân con số này với 100. Mặc dù thang đo chỉ số IQ Stanford-Binet đã trải qua rất nhiều lần sửa đổi và nâng cấp trong những năm vừa qua kể từ khi thành lập nhưng đây vẫn chính là công cụ đánh giá trí tuệ con người phổ biến nhất tại Hoa Kỳ.

Ví dụ: Một đứa trẻ có Mental Age là 12 và tuổi thực tế là 10 sẽ có chỉ số IQ là 12/10 x 100=120.

IV. Ưu và nhược điểm của kiểm tra IQ

Vào đầu Chiến tranh thế giới I, các quan chức Quân đội Hoa Kỳ đã phải tiến hành thực hiện nhiệm vụ sàng lọc một số lượng lớn các tân binh. Năm 1917, với tư cách là chủ tịch Ủy ban kiểm tra tâm lý của các tân binh, nhà tâm lý học Robert Yerkes đã phát triển thành công 2 bài kiểm tra được gọi là bài kiểm tra Army Beta và bài kiểm tra Army Alpha. Bài kiểm tra Army Alpha được thiết kế thử nghiệm đầu tiên dưới dạng văn bản, trong khi đó bài kiểm tra Army Beta được xây dựng dựa trên những bức tranh minh họa nội dung dành cho đối tượng tân binh không biết đọc hoặc không sử dụng thành thạo tiếng Anh. Các kỳ kiểm tra được áp dụng cho hơn 2 triệu binh sĩ trong những nỗ lực đến từ các quan chức Quân đội Hoa Kỳ để xác định những binh sĩ nào phù hợp với vai trò sĩ quan, chỉ huy.

Đến thời điểm cuối Chiến tranh thế giới I, các bài kiểm tra Stanford-Binet vẫn được sử dụng trong hệ thống giáo dục quốc gia Hoa Kỳ ngoài các cuộc kiểm tra của quân đội ở mọi lứa tuổi, hoàn cảnh và thậm chí là quốc tịch. Các bài kiểm tra IQ đã được sử dụng để sàng lọc số người nhập cư vào Hoa Kỳ tại quần Đảo Ellis. Thật không may, kết quả của các bài kiểm tra chỉ số IQ này đã không được sử dụng để xác định những khả năng khái quát hơn và không chính xác hoàn toàn về số người nhập cư, điều này đã khiến một số chuyên gia tình báo đưa ra những nhận định sai lầm với Quốc hội khi ban hành các đạo luật về hạn chế nhập cư vào Hoa Kỳ.

V. Bài kiểm tra chỉ số IQ Wechsler

Dựa trên bài kiểm tra chỉ số IQ Stanford-Binet, nhà tâm lý học người Mỹ David Wechsler đã tạo ra một công cụ đo lường trí tuệ mới. Giống như Alfred Binet, nhà tâm lý học Wechsler hoàn toàn tin rằng trí thông minh của con người có liên quan đến những khả năng mang giá trị tinh thần khác nhau. Không hài lòng với những hạn chế của thang đo Stanford-Binet, Wechsler đã công bố bài kiểm tra trí thông minh mới của chính mình, được gọi là Thang đo trí thông minh dành cho người trưởng thành Wechsler (WAIS) vào năm 1955.

Nhà tâm lý học Wechsler tiếp tục phát triển 2 dạng bài kiểm tra khác nhau dành riêng cho trẻ em: Thang đo trí thông minh cho trẻ em Wechsler (WISC) và Wechsler Preschool và Scale of Intelligence (WPPSI). Phiên bản dành cho người trưởng thành của thử nghiệm này được sửa đổi kể từ lần xuất bản đầu tiên và được gọi bởi một cái tên mới là WAIS-IV.

VI. Bài kiểm tra chỉ số IQ WAIS-IV

Bài kiểm tra WAIS-IV bao gồm 10 bài kiểm tra tiêu chuẩn và 5 bài kiểm tra bổ sung nâng cao. Bài kiểm tra này cung cấp điểm số cho 4 lĩnh vực chính của trí thông minh: Thang đo mức độ hiểu biết bằng lời nói, Thang đo lý luận nhận thức, Thang đo trí nhớ và Thang đo tốc độ xử lý thông tin. Bài kiểm tra WAIS-IV cung cấp 2 điểm số được sử dụng làm bản tóm tắt ngắn gọn nhất về trí thông minh tổng thể. 

Điểm số của WAIS-IV là một dạng chỉ số đóng vai trò quyết định trong việc xác định hiện tượng khuyết tật học tập, chẳng hạn như các trường hợp có điểm số thấp so sánh với các trường hợp có điểm cao ở khu vực đầy đủ điều kiện có thể dễ dàng xác định ra những cá nhân đang gặp khó khăn trong quá trình học tập hiện tại.
Thay vì chấm điểm bài kiểm tra Stanford-Binet dựa trên Mental Age và tuổi thực tế, WAIS được chấm điểm bằng cách so sánh điểm của người thực hiện bài kiểm tra với những người khác trong cùng một độ tuổi. Điểm trung bình của chỉ số IQ được xác định ở mức 100-110, với 2 phần 3 số người tham gia thống kê đạt chỉ số IQ 85-115. Phương pháp này đã trở thành kỹ thuật đo lường tiêu chuẩn để kiểm tra trí thông minh của con người được sử dụng trong phiên bản tiên tiến nhất của bài kiểm tra Stanford-Binet.

<<<Có thể bạn quan tâm>>>Bài Test IQ ngắn nhất thế giới

KIỂM TRA IQ CỦA BẠN